Được UNESCO công nhận là Công viên Địa chất Toàn cầu, Cao nguyên đá Đồng Văn không chỉ là kiệt tác địa chất, lưu giữ dấu ấn lịch sử hàng trăm triệu năm của Trái Đất, mà còn là “bảo tàng sống” về văn hóa, tập quán và tín ngưỡng của cộng đồng 17 dân tộc. Ở độ cao trung bình 1.000 - 1.600m, nơi đây khiến du khách choáng ngợp bởi những dãy núi đá xếp tầng tầng lớp lớp, những hẻm vực sâu hun hút, vách đá dựng đứng và con đường đèo uốn lượn cheo leo ẩn hiện trong mây. Điển hình là cung đường đèo Mã Pí Lèng, một trong "Tứ đại đỉnh đèo" của Việt Nam, nơi dòng sông Nho Quế xanh ngọc len lỏi giữa vách đá dựng đứng, tạo nên khung cảnh kỳ vĩ, vừa hùng tráng vừa thơ mộng.
Hẻm vực Tu Sản trên sông Nho Quế uốn lượn như dải lụa mềm xanh màu ngọc bích vắt qua những dãy núi trùng điệp.
Nhưng điều làm nên linh hồn của Cao nguyên đá không chỉ là đá. Đó là hoa. Giữa màu xám lạnh của đá, hoa là sự sống, là niềm tin, là sắc màu bất tận của đất trời và con người nơi đây. Tháng Giêng, tháng Hai, hoa mận, hoa ban, hoa cải vàng thi nhau khoe sắc trên các thung lũng Sủng Là, Phó Bảng, tạo nên khung cảnh bình yên đến nao lòng. Khi nắng xuân ấm áp hơn, tháng Ba, tháng Tư, những cây hoa gạo (mộc miên) bừng nở như những đốm lửa cháy rực trên sườn núi, dọc sông Nho Quế, báo hiệu mùa mới đang đến.
Và có lẽ, loài hoa gắn liền nhất với Cao nguyên đá, thu hút hàng triệu bước chân lữ khách chính là Hoa Tam giác mạch. Cứ độ cuối thu, vào khoảng tháng 10 đến tháng 12, trải khắp các triền đồi, ruộng bậc thang lại rực lên sắc hồng tím mơ màng của loài hoa nhỏ bé, mong manh nhưng đầy sức sống. Hoa tam giác mạch không chỉ làm đẹp núi rừng, mà còn là “nguồn sống” cho đồng bào nơi đây, hạt tam giác mạch còn được dùng làm bánh, nấu rượu, chế biến món ăn đặc trưng, đồng thời trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc giúp nhiều hộ dân thoát nghèo, phát triển kinh tế bền vững.
Thảo nguyên Suối Thầu được phủ tím bởi hoa tam giác mạch tạo nên bức tranh thơ mộng hiếm có.
Bên cạnh vẻ đẹp thiên nhiên, xã Đồng Văn còn sở hữu nhiều địa điểm du lịch văn hóa, lịch sử nổi tiếng như: Dinh thự họ Vương (Dinh vua Mèo) với kiến trúc độc đáo, Phố cổ Đồng Văn trầm mặc với những ngôi nhà mái ngói âm dương cổ kính, hay Cột cờ Lũng Cú linh thiêng nơi địa đầu Tổ quốc.
Cao nguyên đá Đồng Văn là bản hùng ca của sức sống và vẻ đẹp bất tận. Nơi đây không chỉ gây ấn tượng bởi sự hùng vĩ, hoang sơ của núi non đá tai mèo, mà còn chạm đến trái tim du khách bằng tinh thần kiên cường của con người vùng cao và vẻ dịu dàng của những mùa hoa khoe sắc giữa đá. Mỗi bước chân đến Đồng Văn là hành trình hòa mình vào bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ, nơi cái khắc nghiệt của đá hòa quyện cùng sắc hoa rực rỡ và bản sắc văn hóa đặc trưng của cộng đồng các dân tộc nơi đây. Với những giá trị đặc biệt ấy, Cao nguyên đá Đồng Văn thực sự là điểm đến đặc sắc, ghi dấu ấn khó quên trên hành trình khám phá vẻ đẹp Việt Nam.
Theo ông Nguyễn Văn Hòa, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, dự kiến Lễ hội Hoa Tam giác mạch lần thứ XI sẽ được tổ chức vào 20h00 ngày 21/11/2025, tại Trung tâm xã Đồng Văn, với chủ đề “Miền đá nở hoa”. Đây là sự kiện văn hóa - du lịch quy mô cấp tỉnh, do UBND tỉnh chỉ đạo, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp các sở, ngành, địa phương vùng Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn thực hiện.
Lễ hội năm nay mang ý nghĩa đặc biệt khi gắn với sự kiện đón nhận các danh hiệu du lịch lớn trong năm, gồm: Thương hiệu “Lễ hội Hoa Tam giác mạch” được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu (Quyết định số 74770/QĐ-SHTT ngày 15/5/2025); Danh hiệu “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2025”; Làng văn hóa du lịch cộng đồng Lô Lô Chải (xã Lũng Cú) được Tổ chức Du lịch thế giới (UN Tourism) vinh danh là Làng du lịch tốt nhất thế giới, lễ trao giải dự kiến diễn ra ngày 17/10/2025 tại Hồ Châu, Chiết Giang (Trung Quốc); Khu nghỉ dưỡng H’Mong Village đạt danh hiệu Khách sạn xanh tốt nhất cấp quốc gia năm 2025; Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông Pả Vi đạt danh hiệu Điểm du lịch cộng đồng tốt nhất cấp quốc gia năm 2025.
Lễ hội Hoa tam giác mạch năm 2024 với chủ đề “ Miền hoa thương nhớ ” với nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn.
Bên cạnh phần lễ trang trọng là chương trình nghệ thuật đặc sắc “Miền đá nở hoa” - nơi nghệ sĩ, nghệ nhân và học sinh vùng Công viên địa chất cùng hòa nhịp qua những điệu múa, tiếng khèn, lời hát tái hiện cuộc sống, lao động của đồng bào các dân tộc. Cùng với đó là hoạt động giao lưu lửa trại, trải nghiệm văn hóa dân gian, trò chơi dân tộc, không gian ẩm thực, trưng bày sản phẩm OCOP, hàng thủ công mỹ nghệ... hứa hẹn đem đến trải nghiệm giàu bản sắc cho du khách trong và ngoài nước.
Không chỉ dừng lại ở một sự kiện văn hóa, Lễ hội Hoa Tam giác mạch còn mang tầm chiến lược trong kích cầu du lịch, quảng bá thương hiệu “Miền đá nở hoa”, góp phần thực hiện mục tiêu đón trên 3 triệu lượt khách vào năm 2025, doanh thu từ du lịch đạt trên 5.000 tỷ đồng, theo định hướng phát triển du lịch của tỉnh giai đoạn 2025-2030.
Song song với việc tổ chức lễ hội, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch còn đẩy mạnh công tác xúc tiến, quảng bá hình ảnh Cao nguyên đá Đồng Văn trên các nền tảng số, fanpage, Youtube, cùng các chương trình phối hợp với cơ quan báo chí trung ương và quốc tế. Nhiều hoạt động xã hội hóa, liên kết doanh nghiệp, hiệp hội du lịch được khuyến khích nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển sản phẩm du lịch xanh - bền vững - thân thiện. .
Với sự chuẩn bị bài bản, sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành và người dân, tỉnh Tuyên Quang tin tưởng Lễ hội Hoa Tam giác mạch lần thứ XI năm 2025 sẽ thành công tốt đẹp, trở thành điểm nhấn ấn tượng trong hành trình phát triển du lịch xanh, bền vững, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh đến năm 2030.
Biên tập viên Cổng TTĐT tỉnh