Na Bở - đặc sản của phường Hà Giang 2, tỉnh Tuyên Quang.
Trước kia, diện tích đất đồi ở các Tổ dân phố Lùng Phục, Tổ dân phố số 6,7,8,9 Quang Trung phường Hà Giang 2 tỉnh Tuyên Quang chủ yếu trồng ngô, sắn. Do địa hình đồi núi dốc, khí hậu khắc nghiệt, năng suất thấp nên nhiều diện tích bị bỏ hoang. Nhằm khai thác lợi thế đất đai, chính quyền địa phương đã khuyến khích bà con chuyển đổi cây trồng, hướng đến những loại cây ăn quả có giá trị kinh tế cao như Thanh Long ruột đỏ, Mía, Dưa hấu, Na Bở,… từ một vài hộ trồng hiệu quả, nhiều hộ dân khác đã mạnh dạn học tập, làm theo.
Đến nay, diện tích cây ăn quả trên địa bàn phường là gần 100ha. Trong đó, riêng diện tích cây Na là trên 53ha, hiện có 45ha Na đang cho thu hoạch. Các giống Na được trồng chủ yếu ở các Tổ dân phố Lùng Pục và các tổ dân phố 6, 7, 8, 9 Quang Trung thuộc phường Hà Giang 2 là Na bở.
Na Bở được trồng trên diện tích đất đồi ở phường Hà Giang 2.
Na Bở có đặc điểm riêng là loại quả to, mắt to, đều, cùi dày, vỏ mỏng, hạt nhỏ, vị ngọt sắc, thanh, thơm mát. Do có hương vị đặc trưng riêng nên được người tiêu dùng ưa thích, nhất là trẻ nhỏ và người già. Vì vậy Na Bở ở đây được thương lái các tỉnh Hà Nội, Hải phòng, Quảng Ninh, Ninh Bình ưa chuộng, đặt hàng.
Theo chị Nguyễn Thị Lan Hương, phường Hà Giang 2 cho biết: Mỗi mùa Na Bở chín, tôi lại mua từ 5- 10 kg về ăn dần. Các cháu nhà tôi rất thích Na Bở vì mùi thơm, vị ngọt và ăn Na rất bổ.
Qua tìm hiểu được biết, các dưỡng chất trong quả Na giàu vitamin C, Magiê, Vitamin B, Sắt... và một số chất chống oxy hóa polyphenolic. Trong số đó, nổi bật nhất là acetogenin Annonaceous. Các hợp chất Acetogenin như asimicin và annonacin là những cytotoxin mạnh. Các hợp chất này đã được tìm thấy có đặc tính chống ung thư, chống sốt rét và tẩy giun… vì vậy ăn Na thường xuyên sẽ giúp cho cơ thể bổ sung dưỡng chất.
Na được các hộ dân bày bán tại địa điểm phường Hà Giang 2.
Đến thăm địa điểm bán Na Bở gần trụ sở phường Hà Giang 2, nhìn những sạp Na sáng trắng, quả to và vẻ mặt vui mừng, phấn khởi của các hộ dân trồng Na. Sau khi thưởng thức những trái Na to, mỏng vỏ. Chúng tôi có trao đổi với chị Lù Thị Lan thôn Lùng Pục về hiệu quả của việc trồng Na, chị Lan chia sẻ: Ba năm trở lại đây, nhờ học tập kinh nghiệm trồng, chăm sóc cây Na trên diện tích núi đá cho thấy hiệu quả kinh tế cao, cây sinh trưởng và phát triển tốt, ít sâu bệnh, năng xuất cao, gia đình tôi đã mạnh dạn đưa vào trồng hơn 200 gốc, với giá bán đầu vụ cho 1 kg Na Bở loại to đẹp giao động từ 70 - 90.000 đồng/1kg, loại quả nhỡ bán với giá từ 40-60.000 đồng/1 kg, quả bé thì bán với giá 25-35.000 đồng/1 kg. Thu nhập từ đầu vụ đến nay, gia đình tôi đã bán được gần 70 triệu đồng.
Na Bở được người dân chăm sóc cẩn thận quả to, đẹp.
Cũng như gia đình chị Lan, gia đình anh Trương Mạnh Hùng, Tổ dân phố số 6 Quang Trung cho biết, trước đây gia đình anh trồng ngô trên diện tích đất núi đá nhưng thiếu nước, đất thường xuyên bị xói mòn, bạc màu nên ngô phát triển kém, quả bé, năng suất thấp. Từ ngày được địa phương hướng dẫn cách trồng, chăm sóc Na Bở trên diện tích đất đồi, núi, gia đình anh trồng trên 1,5ha. Đến nay, cho thu hoạch được 3 năm, mỗi vụ trừ hết chi phí gia đình anh cũng để ra được 100 – 120 triệu đồng.
Anh Hùng cũng cho biết thêm: Giống Na Bở phù hợp với đất đồi, không chỉ đem lại kinh tế mà còn phủ xanh đất, chống xói mòn, sạt lở tốt. Đặc biệt là cây sinh trưởng phát triển tốt, phù hợp với khí hậu địa phương, cho quả to, thơm, ngọt và năng suất cao. Nhận thấy hiệu quả rõ rệt, các hộ có đất đồi gần nhau đã trồng, mở rộng diện tích, chăm sóc đúng kỹ thuật, áp dụng biện pháp canh tác an toàn để trở thành sản phẩm nông sản đặc trưng riêng của địa phương.
Bên cạnh việc tuyên truyền, hướng dẫn người dân quy trình kỹ thuật, chuyển đổi giống cây trồng phù hợp, có giá trị kinh tế cao vào sản xuất, phường Hà Giang 2 đã bố trí địa điểm để các hộ dân ngồi bán Na theo quy định và thuận tiện cho người dân, du khách thăm quan, mua sắm.
Địa điểm bán Na đối diện Trung tâm phục vụ hành chính công phường Hà Giang 2, tỉnh Tuyên Quang.
Theo các hộ dân trồng Na cho biết, thời gian thu hoạch từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm. Trung bình mỗi vụ Na hộ dân nào trồng nhiều nhất thu lợi nhuận trên 100 triệu đồng. Với giá trị kinh tế mang lại, đến nay toàn phường đã có trên 100 hộ dân trồng Na bở. Để xây dựng và phát triển sản phẩm nông sản địa phương trở thành đặc sản riêng, các hộ trồng Na thường xuyên tỉa cành, thụ phấn cho hoa. Trong thời gian thụ phấn, không phun thuốc trừ sâu và hạn chế tưới nước. Khi hoa đã đậu, quả bắt đầu lớn thì tiến hành phun thuốc và chăm bón theo đúng kỹ thuật để quả na phát triển tốt, đạt chất lượng cao.
Bên cạnh đó, trồng Na còn giải quyết việc làm cho lao động nhàn rỗi, giúp người dân gắn bó với nông nghiệp, mở ra hướng đi mới cho người dân trong việc phát triển nông sản đặc trưng của địa phương, nâng cao đời sống vật chất gắn với phát triển du lịch, dịch vụ trải nghiệm.
Có thể nói, với hiệu quả kinh tế vượt trội từ cây Na mang lại, không chỉ giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, mà còn từng bước xây dựng thương hiệu “Na Bở Hà Giang 2” trở thành đặc sản riêng của địa phương và mở ra hướng phát triển mới cho ngành nông nghiệp trên vùng Cao nguyên đá. Tuy nhiên, để Na Bở thực sự trở thành cây trồng chủ lực, phường Hà Giang 2 cần tiếp tục quan tâm đến công tác quy hoạch vùng trồng, hỗ trợ kỹ thuật, vốn vay ưu đãi, đồng thời hỗ trợ phát triển chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ. Góp phần đưa phường Hà Giang 2 trở thành vùng sản xuất cây ăn quả đặc sản của tỉnh Tuyên Quang, gắn với xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
Biên tập viên Cổng TTĐT tỉnh
