Mở rộng đối tượng miễn thuế thu nhập doanh nghiệp
Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) năm 2025 được Quốc hội khóa XV thông qua tại kỳ họp thứ 9, có hiệu lực từ ngày 01/10/2025, với nhiều điểm mới quan trọng. Trong đó, đáng chú ý nhất là việc mở rộng diện miễn thuế TNDN, tạo điều kiện cho các lĩnh vực then chốt phát triển bền vững.
Theo quy định mới, các khoản thu nhập được miễn thuế gồm: thu nhập từ đánh bắt hải sản; từ sản xuất, chế biến nông, lâm, thủy sản tại địa bàn có điều kiện khó khăn, đặc biệt khó khăn; thu nhập của hợp tác xã trong nông, lâm, ngư, diêm nghiệp; thu nhập từ dịch vụ kỹ thuật phục vụ nông nghiệp. Ngoài ra, doanh nghiệp có từ 30% lao động trở lên là người yếu thế (người khuyết tật, người sau cai nghiện, người nhiễm HIV/AIDS) cũng được miễn thuế với điều kiện đủ số lượng lao động theo quy định.
Đặc biệt, các khoản thu nhập từ nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, bán sản phẩm công nghệ mới lần đầu áp dụng ở Việt Nam… cũng được miễn thuế tối đa 3 năm. Đây là chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho nghiên cứu, ứng dụng khoa học – công nghệ vào sản xuất.
Chính sách mới cũng mở rộng miễn thuế cho các hoạt động giáo dục nghề nghiệp dành cho nhóm yếu thế, các khoản tài trợ phục vụ hoạt động nhân đạo, khoa học -công nghệ, chuyển giao công nghệ tại vùng đặc biệt khó khăn, hay lợi tức từ trái phiếu xanh, tín chỉ các-bon. Điều này thể hiện rõ định hướng phát triển kinh tế gắn với trách nhiệm xã hội, bảo vệ môi trường và đổi mới sáng tạo.
Viên chức được tham gia quản lý doanh nghiệp khoa học - công nghệ
Cũng từ ngày 01/10/2025, Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025 có hiệu lực, cho phép viên chức tại tổ chức khoa học công lập được tham gia góp vốn, làm việc, quản lý, điều hành tại doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Đây là bước đột phá, tháo gỡ nút thắt lâu nay về cơ chế chuyển giao tri thức, giúp sản phẩm nghiên cứu nhanh chóng đi vào thực tiễn sản xuất, kinh doanh.
Đồng thời, Luật cũng bổ sung 3 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân, gồm: tiền lương, công từ nhiệm vụ khoa học công nghệ; thu nhập từ quyền tác giả của kết quả nghiên cứu được thương mại hóa; và thu nhập của chuyên gia, nhà đầu tư trong dự án khởi nghiệp sáng tạo.
Quản lý chặt chẽ tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước
Thông tư 81/2025/TT-BTC về quản lý tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước cũng sẽ có hiệu lực từ 01/10/2025. Theo đó, Kho bạc Nhà nước được mở tài khoản tại cả Ngân hàng Nhà nước và ngân hàng thương mại, nhưng mọi số dư cuối ngày phải chuyển về tài khoản tại Ngân hàng Nhà nước, trừ trường hợp bất khả kháng.
Quy định này nhằm tăng cường quản lý ngân quỹ tập trung, tránh phân tán nguồn lực, đồng thời nâng cao hiệu quả điều hành ngân sách.
Bãi bỏ quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng
Một thay đổi lớn từ ngày 10/10/2025 là việc Chính phủ ban hành Nghị định 232/2025/NĐ-CP, chính thức bãi bỏ quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng. Như vậy, sau hơn một thập kỷ, hoạt động sản xuất vàng miếng sẽ mở cửa cho các thành phần kinh tế khác tham gia, tạo ra sự cạnh tranh và minh bạch hơn trên thị trường vàng.
Đồng thời, Nghị định cũng siết chặt quản lý bằng việc yêu cầu các giao dịch mua bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Đây là giải pháp nhằm tăng cường tính minh bạch, phòng chống rửa tiền và đảm bảo an toàn tài chính.
Triển khai thuế tối thiểu toàn cầu
Nghị định 236/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/10/2025, quy định chi tiết việc áp dụng thuế TNDN bổ sung theo cơ chế chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu (thuế tối thiểu toàn cầu). Theo đó, các tập đoàn đa quốc gia hoạt động tại Việt Nam sẽ phải nộp mức thuế bổ sung tối thiểu nội địa đạt chuẩn (QDMTT).
Chính sách này không chỉ đảm bảo nguồn thu ngân sách, mà còn góp phần chống thất thu, ngăn tình trạng chuyển lợi nhuận sang các quốc gia có thuế suất thấp. Đây cũng là bước đi quan trọng giúp Việt Nam đồng bộ hóa chính sách thuế với chuẩn mực quốc tế, tạo môi trường cạnh tranh công bằng.
Miễn phí hải quan, lệ phí quá cảnh trong nhiều trường hợp
Từ ngày 12/10/2025, Thông tư 86/2025/TT-BTC chính thức có hiệu lực, quy định miễn phí hải quan và lệ phí đối với nhiều trường hợp, như hàng viện trợ nhân đạo, hàng hóa cư dân biên giới, phương tiện vận tải qua lại cửa khẩu trong định mức, hay hàng hóa, phương tiện được miễn theo điều ước quốc tế.
Chính sách này góp phần giảm gánh nặng chi phí cho các hoạt động nhân đạo, hợp tác quốc tế, đồng thời tạo thuận lợi cho hoạt động giao thương biên giới, khuyến khích phát triển kinh tế vùng.
Ngân hàng Nhà nước giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc
Một điểm đáng chú ý khác là Thông tư 23/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, có hiệu lực từ 01/10/2025, quy định giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho các tổ chức tín dụng hỗ trợ hoặc nhận chuyển giao ngân hàng thương mại yếu kém. Đây là biện pháp hỗ trợ trực tiếp, giúp các ngân hàng có thêm nguồn lực tái cơ cấu, ổn định hệ thống tín dụng.
Thông tư cũng đổi tên “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố” thành “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực”, phản ánh xu hướng tổ chức lại bộ máy tinh gọn, hiệu quả hơn.
Bãi bỏ Thông tư về phân bổ giá trị lợi thế kinh doanh
Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 83/2025/TT-BTC, bãi bỏ toàn bộ Thông tư 138/2012/TT-BTC về phân bổ giá trị lợi thế kinh doanh đối với công ty cổ phần chuyển đổi từ công ty nhà nước. Đây là bước điều chỉnh cần thiết, phù hợp với thực tiễn thị trường, loại bỏ quy định đã lạc hậu, không còn phù hợp.
Có thể thấy, các chính sách kinh tế có hiệu lực từ tháng 10/2025 mang tính toàn diện và đồng bộ, hướng tới mục tiêu: khuyến khích đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp yếu thế, tăng cường minh bạch thị trường, đồng bộ hóa với chuẩn mực quốc tế và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.
Việc mở rộng miễn thuế TNDN và thuế TNCN cho lĩnh vực nghiên cứu, đổi mới sáng tạo sẽ khích lệ giới khoa học - công nghệ và cộng đồng khởi nghiệp. Trong khi đó, việc xóa bỏ độc quyền vàng miếng và siết chặt quản lý giao dịch vàng tạo ra bước ngoặt lớn, tác động trực tiếp đến thị trường tài chính và người dân.
Chính sách thuế tối thiểu toàn cầu cùng các quy định mới về hải quan, dự trữ bắt buộc, quản lý kho bạc… cũng sẽ củng cố nền tảng tài chính - ngân sách, hỗ trợ doanh nghiệp hội nhập, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô.
Với hàng loạt điểm mới quan trọng, tháng 10/2025 đánh dấu giai đoạn chuyển biến mạnh mẽ của chính sách kinh tế Việt Nam, vừa hỗ trợ phát triển doanh nghiệp, vừa tăng cường vai trò điều tiết của Nhà nước, tạo nền tảng cho phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng vào kinh tế toàn cầu.
Ban Biên tập Cổng TTĐT tỉnh