Nhiệm kỳ 2020-2025, dù đối mặt không ít khó khăn, ngành lâm nghiệp của tỉnh vẫn đạt bước tiến vượt bậc, tỷ lệ che phủ rừng duy trì 62,2%, đứng thứ ba toàn quốc; bình quân mỗi năm trồng mới hơn 15.000 ha rừng; khai thác hơn 1,3 triệu m³ gỗ; giá trị sản xuất lâm nghiệp tăng bình quân hơn 9%/năm, cao hơn giai đoạn trước.
Rừng keo được cấp chứng chỉ FSC của người dân Bản Giảo, xã Tân Mỹ
Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 500 cơ sở chế biến gỗ; trong đó, 8 doanh nghiệp lớn có nhà máy hiện đại với công suất chế biến từ 20.000 đến 130.000 m3 mỗi năm. Sản phẩm của các công ty tại Khu công nghiệp Long Bình An, Cụm công nghiệp Yên Sơn, Khu công nghiệp Bình Vàng, Cụm công nghiệp Nam Quang như bàn ghế, đồ nội thất, ván ép, viên gỗ nén, gỗ xẻ, bóc... đang được xuất khẩu sang thị trường Ấn Độ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Mỹ, Nhật Bản,...
Tỉnh có 4 công ty lâm nghiệp hiện đang thực hiện liên doanh, liên kết trồng rừng với người dân địa phương, bao tiêu toàn bộ sản phẩm gỗ rừng. Đặc biệt, hơn 89.000 ha rừng của tỉnh đã được cấp chứng chỉ quản lý bền vững (FSC). Đây là “tấm hộ chiếu” quan trọng để sản phẩm gỗ Tuyên Quang tự tin ra thị trường quốc tế, đồng thời là nền tảng để tham gia thị trường tín chỉ carbon.
Thôn Tân Thượng, xã Minh Thanh có 79 hộ dân, trong đó hơn 98% là đồng bào dân tộc Dao. Trước đây, đời sống của bà con còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao. Từ năm 2015 trở lại đây, nhờ đẩy mạnh phát triển kinh tế rừng, diện mạo nông thôn đã có nhiều khởi sắc. Người dân tích cực trồng rừng sản xuất, từng bước nâng cao thu nhập, nhiều hộ vươn lên thoát nghèo, xây dựng nhà cửa khang trang, cuộc sống ngày càng đủ đầy. Hiện toàn thôn có khoảng 300 ha rừng sản xuất, mang lại nguồn thu ổn định, giúp bà con có tích lũy và yên tâm phát triển kinh tế.
Gia đình anh Lương Văn Trường là một trong những hộ trồng rừng lâu năm trong thôn. Gia đình anh sở hữu hơn 9 ha rừng keo, đã khai thác được ba đợt. Nhờ chăm sóc đúng kỹ thuật, rừng keo của anh phát triển đồng đều, cây đạt từ 7 năm tuổi trở lên, cho giá trị thu hoạch khoảng 80-100 triệu đồng mỗi héc-ta. Nhờ nguồn thu này, gia đình anh đã xây dựng được ngôi nhà khang trang, mua sắm đầy đủ tiện nghi, con cái có điều kiện học hành. Thực tế ở Tân Thượng cho thấy, phát triển kinh tế rừng đang trở thành hướng đi bền vững, giúp đồng bào nơi đây ổn định cuộc sống, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Công nhân Công ty Cổ phần Woodsland Tuyên Quang sản xuất đồ gỗ xuất khẩu.
Nhiều năm nay, Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Hùng Hường (xã Yên Sơn) đã trở thành điểm tựa tin cậy của người dân trồng rừng trong vùng, thông qua việc bao tiêu toàn bộ sản phẩm gỗ rừng trồng. Sau khi khai thác, nguồn nguyên liệu của bà con được công ty thu mua, phân loại và cung ứng cho các nhà máy sản xuất, chế biến gỗ lớn như An Hòa, Bãi Bằng và các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu trên địa bàn tỉnh.
Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Công ty Hùng Hường, triển vọng phát triển ngành chế biến gỗ xuất khẩu tại địa phương rất lớn. Để bảo đảm nguồn nguyên liệu ổn định, công ty luôn duy trì mối liên kết chặt chẽ với người dân, thực hiện bao tiêu toàn bộ sản phẩm, đồng thời hỗ trợ về giống, phân bón và kỹ thuật trồng rừng. Sự liên kết này không chỉ giúp người dân yên tâm sản xuất, mà còn tạo điều kiện để doanh nghiệp mở rộng quy mô. Sự hợp tác hiệu quả giữa doanh nghiệp và người dân đang góp phần hình thành chuỗi liên kết bền vững, nâng cao hiệu quả kinh tế rừng trồng, qua đó thúc đẩy sự phát triển của ngành chế biến gỗ của tỉnh.
Trên lĩnh vực xuất khẩu, lâm nghiệp đạt nhiều kết quả kỳ vọng, đáp ứng được nhiều thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản. Công ty cổ phần Woodsland Tuyên Quang tại Cụm công nghiệp Yên Sơn là đơn vị lớn đóng trên địa bàn tỉnh, chuyên sản xuất, chế biến gỗ nội, ngoại thất, xuất khẩu đến nhiều thị trường khó tính như Mỹ, EU, Nhật Bản. Từ đầu năm 2025 đến nay, công ty đã chế biến hơn 20.000 m3 gỗ các loại, giải quyết việc làm cho hơn 2.500 lao động. Công ty hiện có nhà máy đặt ở các vùng nguyên liệu gỗ rừng trồng trọng điểm của tỉnh, tạo vòng tròn liên kết khép kín chuỗi giá trị từ người sản xuất đến chế biến và phục vụ xuất khẩu.
Nhờ phát triển kinh tế rừng, anh Lương Văn Trường, dân tộc Dao, thôn Tân Thượng, xã Minh Thanh đã xây dựng được ngôi nhà khang trang.
Đồng chí Phạm Mạnh Duyệt, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường cho biết: Từ kết quả đạt được trong giai đoạn 2020-2025, tỉnh rút ra nhiều bài học kinh nghiệm. Trước hết, phát triển lâm nghiệp phải gắn với sinh kế của người dân. Khi rừng đem lại thu nhập ổn định, người dân sẽ gắn bó và bảo vệ rừng. Đặc biệt, phát huy sức mạnh liên kết “4 nhà”: Nhà nước định hướng chính sách, nhà khoa học cung cấp kỹ thuật, doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm và người dân trực tiếp sản xuất. Chính mối liên kết này giúp hình thành chuỗi giá trị khép kín, nâng cao giá trị gỗ rừng trồng. Cùng với đó, đổi mới quản lý, ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, tạo nền tảng hiện đại, minh bạch hơn cho toàn ngành.
Bước vào nhiệm kỳ 2025- 2030, tỉnh đặt mục tiêu duy trì tỷ lệ che phủ rừng 62,2%; trồng mới 50.000 ha rừng; nâng diện tích rừng FSC lên hơn 100.000 ha; năng suất rừng trồng đạt 22 m3/ha/năm; giá trị gỗ rừng trồng đạt 174 triệu đồng/ha (chu kỳ 7 năm) và 317 triệu đồng/ha (chu kỳ 10 năm). Xa hơn, hướng tới xây dựng khu lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao và đưa Tuyên Quang trở thành trung tâm sản xuất, chế biến gỗ lớn của cả nước, là thủ phủ gỗ FSC Việt Nam.
Để đạt mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, Tuyên Quang xác định triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trong đó, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý rừng, tập trung phát triển rừng theo chiều sâu. Thay vì khai thác gỗ nhỏ lẻ, tỉnh khuyến khích thâm canh gỗ lớn, mở rộng diện tích rừng được cấp chứng chỉ FSC, gắn chặt trồng rừng với chế biến sâu và xuất khẩu.
Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất giống cây lâm nghiệp chất lượng cao như keo lai mô, bầu hữu cơ siêu nhẹ đã giúp tăng năng suất rừng trồng từ 20-30%, tạo nền tảng cho sản xuất bền vững. Một hướng đi giàu triển vọng khác là tham gia thị trường carbon, tạo thêm nguồn thu cho người trồng rừng.
Cùng với đó, cơ giới hóa các khâu trồng, chăm sóc, khai thác giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao năng suất; đào tạo đội ngũ cán bộ, công nhân lâm nghiệp làm chủ công nghệ mới. Duy trì hiệu quả sự đồng hành giữa doanh nghiệp và người dân; doanh nghiệp không chỉ bao tiêu sản phẩm mà còn hỗ trợ giống, vốn, kỹ thuật, người dân yên tâm gắn bó với rừng. Từ đó, ngành lâm nghiệp hình thành chuỗi giá trị khép kín, nâng cao sức cạnh tranh và khẳng định thương hiệu trên thị trường quốc tế.
Biên tập viên Cổng TTĐT tỉnh
